به نقل از سایت: www.hoosk.net

حزب جمهوري خواه خلق (به تركی: CHP/Cumhuriyet Halk Partisi) قديمی ترين و اولين حزب در تاريخ جمهوری تركيه محسوب می شود. اين حزب در سال 1923 ميلادی توسط مصطفی كمال آتاتورك بنيانگذار جمهوري تركيه تاسيس شد. حزب جمهوری خواه خلق از ابتداي تاسيس دهها سال حكومت تركيه را در اختيار داشت و هم اكنون اصلی ترين حزب اپوزيسيون حكومت است. اين حزب جزء احزاب چپ ميانه به شمار مي رود و اصول سوسياليزم و سوسيال دموكراسي اصول بنيادين حزب را تشكيل مي دهند. حزب جمهوريی خواه خلق تركيه عضو سازمان بين الملل سوسياليست (سوسيال انترناسيونال) و حزب سوسياليستهای اروپا (PES) نيز مي باشد.

اول نوامبر 2015 ميلادي (دهم آبان 1394)، انتخابات دوره بيست و ششم مجلس در اين كشور برگزار شد. براساس قانون، در انتخابات مجلس احزاب مي بايستي فهرست نامزدهاي خود را براي نمايندگي در يك دوره چهار ساله اعلام نمايند مجلس تركيه داراي 550 كرسي نمايندگي است، در انتخابات دوره بيست و ششم امسال حزب جمهوري خواه خلق توانست 134 كرسي از مجلس را از آن خود سازد.

براي اولين بار در تاريخ انتخابات مجلس تركيه، نام يك بانوي ارمني، خانم سلينا دوغان (Selina Dogan) در بين فهرست اسامي نامزد هاي حزب جمهوري خواه نيز به چشم مي خورد. خانم دوغان توانست با حمايت اكثريتي قاطع از سوي حزب خود به مجلس تركيه راه يابد.

در گفتگويي كه با خانم سلينا دوغان داشتم، از ايشان در مورد چگونگي نامزدي و انتخاب وي از سوي حزب، تحولات درون حزبي و برنامه هاي ايشان به عنوان اولين نماينده ارمني زن در مجلس تركيه جويا شدم. در ابتداي گفتگو خانم دوغان  به شرح مختصري از زندگينامه خود پرداختند كه آن را از زبان خودشان مي خوانيم:

سلينا دوغان: متولد 1977 ميلادي در استانبول هستم. تحصيلات ابتدايي را در مدرسه ارمنيان گذراندم و دبيرستان را در مدرسه فرانسويان استانبول. پس از فارغ التحصيلي از دبيرستان در رشته حقوق در دانشگاه استانبول به تحصيل پرداختم و تا قبل از انتخاب شدنم در مجلس به فعاليت وكالت مشغول بودم، در كنار حرفه شخص ام همواره فعاليتهايي در جامعه ارمني نيز داشتم، طوري كه با مسائل و مشكلات جامعه ارمني تركيه آشنايي كامل دارم. علاوه بر اين، پدرم1) نيز از اعضاي حزب جمهوري خواه هستند و هم اكنون در سمت معاون شهردار با كركوي (يكي از مناطق استانبول) در شهرداري استانبول مشغول به فعاليت هستند. از كودكي در يك خانواده ارمني با عقايد سوسيال دموكراسي بزرگ شدم. همسر2) من نيزوكيل وحقوقدان هستند و داراي فعاليتهايي در زمينه حقوق بشر مي باشند.

سوال– خانم دوغان براي خوانندگان ما جالب خواهد بود كه در مورد نحوه نامزدي از سوي حزب و انتخاب شدنتان توضيحاتي بفرمائيد.

جواب– قبل از انتخابات، هنگامي كه در حزب تصميم گرفته شد كه در فهرست اسامي نامزدهاي انتخاباتي نام يك نفر از سوي جامعه ارمني نيز جاي گيرد، ابتدا نام پدر من مطرح گرديد، ولي از آنجايي كه مسئولين حزب مايل بودند كه حتماً يك زن نامزد باشد، نام من مطرح و پيشنهاد شد. حمايت فراواني در حزب كسب كردم. اين اقدام حزب يك اقدام نمادين يا نمايشي نبود، بلكه يك گام و تصميم جدي سياسي بود. اين اواخر تغيير و تحولاتي را درون حزب شاهد هستيم.

سوال–در مورد اين تغيير و تحولات درون حزب توضيح مي فرمائيد؟ لطفاً؟

جواب– حزب جمهوري خواه به اصول سوسيال دموكراسي نزديكتر شده است. اين حزب خود را يك حزب مدرن و امروزي مي داند و به اين امر كه بايد خود را به روز كند و اصول خود را با مسائل روز انطباق دهد واقف است.

كادر رهبري حزب جوانتر شده است، عدم تبعيض جنسيتي و تساوي حقوق زن و مرد در حزب نسبت به گذشته بيشتر لحاظ مي شود. در همين انتخابات اين دوره مجلس، تعداد اسامي نامزدهاي زن افزايش يافت. در حال حاضر نزديك به بيست نماينده زن از حزب ما در مجلس داريم، البته اين تعداد كافي نيست اما در مقايسه با گذشته پيشرفت است. در گذشته مسئولين و مقامات حزبي محافظه كار تر بودند اما امروزه رهبري حزب را افراد جوان با اصول و برنامه سوسيال دموكراسي به عهده دارند، زنان نيز در حزب نسبت به گذشته مسئوليتها و مقامهاي بيشتري را كسب كرده اند.

در طي مبارزات انتخاباتي بر مسائلي چون بالا بردن سطح رفاه اجتماعي، بهبود وضع معيشت و وضع كارگران، بهبود اوضاع زنان و كودكان، تساوي جنسيتي،‌ عدم تبعيض نژادي، ‌قومي، قوميتي، مذهبي و... برابري حقوق شهروندي، حل مسالمت آميز مسئله كردها، ‌اينكه كردها بايد حق آموزش زبان مادري خود را داشته باشند و مسائلي از اين دست كه منطق با مرام حزبي ما يعني سوسياليزم و دموكراسي است، تاكيد داشتيم.

سوال– آيا اينكه شما يك ارمني تبار و يا زن هستيد،‌ مشكلي در راه انتخاب شدن براي شما ايجاد كرد؟

جواب– خير، به هيچ وجه، نه ارمني بودن و نه زن بودن من مانعي در راه نامزد شدن يا انتخاب شدن من نبود. نامزد شدن من از سوي حزب يك اقدام جدي، سياسي و دموكراتيك بود. من در حزب نيز حمايت فراواني شدم، به خصوص از سوي رهبر حزب آقاي كيليچد اروغلو. در ابتداي مبارزات انتخاباتي ام و در حين ميتينگها و ملاقاتهايم از سوي برخي ملي گرايان با مقاومتهايي روبرو مي شدم ولي هنگاميكه با افكار و نگرشهاي هم آشنا مي شديم، اين مقاومتها از بين مي رفت. مهمترين مسئله اين است كه بتوانيد برخلاف وجود موانع و مشكلات جلو برويد و جريان ايجاد كنيد.

سوال– چه برنامه هايي به عنوان يك نماينده زن و ارمني در مجلس داريد؟

جواب– البته من فقط نماينده ارمنيان نيستم، من از سوي كل كشور انتخاب شدم و نماينده كل جامعه در مجلس هستم. اقدامات و برنامه هاي خودم را شروع كرده ام. اولين اقدام من در مورد قانون اراضي و املاك اقليتها در تركيه است. در مورد دارايها، مايملك و موسسات و درآمدهاي اقليتها در كشور قوانيني كه وجود دارند قوانين ناقص و محدود كننده اي هستند. اين قوانين مي بايد هر چه زودتر اصلاح شوند. هم اكنون در اين زمينه فعاليت مي كنم و موفقيتهايي نيز كسب كردم. اقدام بعدي من در مورد سياستهاي تبعيض آميز در مورد قوميتهاست. جالب اينجاست كه در تركيه قوانيني عليه تبعيض نژادي، قومي و نفرت پراكني وجود دارد ولي متاسفانه اين قوانين اجرا نمي شوند. من به دنبال اجراي عادلانه اين قوانين و روان سازي آنها هستم. مكانيزمهايي را پيشنهاد كردم كه اين سياستهاي تبعيض آميز خنثي شوند و اين قوانين عليه تبعيض نيز عادلانه اجرا شوند.

سوال– اگر حزب جمهوري خواه در اين انتخابات در مجلس اكثريت را كسب مي كرد و حكومت را به دست مي گرفت، آيا تغييراتي در سياست خارجي تركيه نيز مي داديد؟

جواب– در سياست خارجي تركيه مسلماً بايد تغييراتي داده شود. هم اكنون ما بيشتر از آنكه دوستاني داشته باشيم، دشمن داريم.

زيرنويسها:

1) Yervand Ozuzun يرواند ازوزون، معاون شهرداري منطقه باكركوي (Bakirkoy) استانبول و يكي از مشاوران سابق رهبر مذهبي جامعه ارمني تركيه

2) Erdal Dogan اردال دوغان، حقوقدان،‌ وكيل، فعال حقوق بشر و روزنامه نگار

در انتخابات مجلس تركيه، نمايندگان توسط احزاب نامزد مي شوند و حزبي كه در مجلس اكثريت كرسيها را در اختيار دارد (نصف به اضافه يك) حق تشكيل حكومت (هيئت وزيران و نخست وزير) را دارد. مجلس تركيه داراي 550 نماينده است.

در انتخابات اين دوره، احزابي كه به مجلس راه يافتند،‌ عبارتند از:

1) حزب عدالت و توسعه (راست ميانه، با گرايشات محافظه كارانه و اسلامگرا) – 317 نماينده

2) حزب جمهوري خواه خلق (با گرايشات سوسيال دموكراسي و چپ ميانه) – 134 نماينده

3) حزب دموكراتيك خلقها (چپ گرايانه، پايبند به مباني سوسيال  دموكراسي و دموكراسي مستقيم) – 59 نماينده

4) حزب حركت ملي (راست افراطي ملي گرا) – 40 نماينده

در اين دوره از مجلس براي اولين بار در تاريخ جمهوري تركيه سه ارمني به طور همزمان به مجلس راه يافتند:

1-  خانم سلينا دوغان (Selina Dogan) حزب جمهوري خلق

2- آقاي گارو پايلان (Garo Paylan) حزب دموكراتيك خلقها

3- آقاي ماركار يسايان (Markar Yesayan) حزب عدالت و توسعه