به نقل از سایت: www.irna.ir

کارشناس و تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی اوضاع نابسامان کنونی عراق و سوریه را حاصل عملکرد ترکیه دانست و گفت: اتخاذ این رویکرد از سوی ترکیه بطور مشخص در ضدیت و رقابت علیه ایران است.

صادق ملکی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا، افزود: درحالی که ترکیه در سوریه و عراق برای تغییر شرایط علیه ایران تلاشی بی وقفه می کند، مشکلات ناشی از تحریم ها بهانه ای برای توجیه بسیاری از اقدام های نسنجیده شده تا کشور و منافع آن محل ترک تازی آنکارا قرار گیرد.

کارشناس و تحلیلگر ارشد سیاسی در تحلیل روند روابط بین دو کشور ایران و ترکیه در یک دهه گذشته گفت: با مرور و نظری به روابط ایران و ترکیه در طی 10 سال گذشته ، می توان ادعا کرد مدیریت و منافع حاصله از روابط، بیش از آنکه تامین کننده منافع متقابل دو کشور باشد در سطوح مختلف سیاسی ، امنیتی و اقتصادی تامین کننده منافع ترکیه بوده است.

وی افزود:متاسفانه چپ و راست و به تعبیر دیگر اصلاح طلب و اصول گرا هر دو در برداشت از دولت حزب عدالت و توسعه دچار خطای راهبردی شدند و این برداشت فارغ از منافعی که برای اردوغان و دولتش داشت سبب شد ما دانسته و یا ندانسته در سیاست خارجی و داخلی بعضا هموارکننده منافع آنان شویم .

به گفته ملکی، تحلیل اشتباه از عملکرد اردوغان در نمایش داووس عامل کمک کننده ما در سیاست خارجی به رقیب شده و در روابط دوجانبه نیز این رویکرد و بهانه تحریم در ابعاد مختلف تامین کننده منافع ترکیه شد.

وی خاطرنشان کرد:فرش قرمز پهن شده به زیرپای ترک ها در 10 سال گذشته اگر حاصل کم توجهی به منافع ملی نبوده باشد، حداقل بخاطر کاستی های ناشی از نحوه مدیریت کلان و خرد کشور بوده که توانسته شرایطی فراهم کند که آنکارا با استفاده از این بستر، در حرکتی خزنده به تنظیم روابطی یک طرفه با ایران بپردازد.

این تحلیلگر مسائل خاورمیانه ادامه داد:ترکیه،هم در مرزهای پیرامونی و هم در درون کشورمان بطور محسوس و غیرمحسوس علیه ایران تلاش کرده و غفلت از آن می تواند خسارتی جبران ناپذیر به کشور وارد کند. تا دیروز ایران در همه عراق حضور داشت و سوریه جبهه اصلی مقاومت بود و امروز ترک ها نه تنها شرایط را تغییر داده اند بلکه شرایطی را ایجاد کرده اند که حفظ تمامیت ارضی به یک هدف دور این دو کشور تبدیل شده است.

به گفته وی، ترکیه درسیاست پنهان خود در ارتباط با ایران، سال هاست تلاش می کند با ایجاد، مدیریت و تقویت عوامل و کانون های گریز از مرگز شرایطی فراهم کند که بتواند در هنگام بروز بحران های احتمالی از آنها بهربرداری کند. در میان این دستور کارها تقویت و تحریک پان ترکیسم جایگاه ویژه و محوری داشته و دارد.

تحلیلگر ارشد سیاسی با بیان اینکه در روابط دوجانبه نیز ترکیه همیشه سعی داشته و دارد که روابط را بگونه ای تنظیم کند که به جای تامین منافع دو طرفه و متقابل، بیشتر منافع آنکارا تامین شود،گفت: در این راستا نگاهی به توافق صورت گرفته چندی پیش بین ایران و ترکیه در ارتباط با مابه التفاوت نرخ سوخت و ارایه سوخت به کامیون های ترک به نرخ پائین در حالی که این سوخت با نرخ بالاتر به کشور وارد می شود و برد- برد اعلام کردن این توافق از سوی مقام ایرانی، اگر تبلور عینی عوام فریبی نباشد، کم توجهی به منافع ملی است.

وی در ادامه افزود: موافقتنامه تعرفه تجارت ترجیحی نیزخود حکایتی در همین راستا است که دقت در اظهارات مدافعان آن، ما را از مراجعه به منتقدان این توافق بی نیاز می کند.

ملکی روابط یک طرفه میان ایران و ترکیه را به گونه ای در حال شکل گرفتن دانست که اردوغان در موضوع سوریه علیه عالی ترین مقام کشور چندین بار موضع گرفته وآنکارا بطور علنی علیه ما در محافل منطقه ای و بین المللی تلاش می کند.

وی تاکید کرد: متاسفانه تسلط نگرش بخشی و محدود، با بیان اینکه وظیفه دیپلماسی حفظ و گسترش روابط است به این درک نرسیده است که روابط با هر کشوری،در نگاه کلان،در زیرمجموعه ای بنام منافع ملی تعریف می شود.

ملکی خاطر نشان کرد: عدم دوراندیشی و یا به تعبیری عدم احساس مسوولیت سیاست بازان ولابی برخی عناصردر روابط با ترکیه،در چند سال گذشته سبب غفلت از خطر استقرار سپر موشکی بر امنیت ملی ایران شد. امروز ادامه این روند، فارغ از اینکه همچنان هموار کننده منافع ترکیه در عرصه های مختلف است، می تواند در آینده سبب خطرات جدی شده که نباید نسبت به آن غافل شد.

کارشناس و تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی گفت:درتاریخ معاصر ایران، انگلیسی ها به داشتن قویترین لابی در ایران مشهور بوده و همواره با مدنظر قرار دادن شرایط از آن سود برده اند. در حال حاضر به نظر می رسد با توجه به حضور قوی ترکیه در ایران، باید چرایی و چگونگی لابی سازی ترک ها و تاثیرگذاری جهشی آن بر روابط ایران و ترکیه،محل پرسش جدی باشد.

وی ادامه داد: مسلما نباید شرایط حاصله از تحریم ایران که برای ترکیه و دولت اردوغان عامل تحکیم قدرت و گسترش تاثیرگذاری بر محیط سیاست داخلی و خارجی بوده، عامل توجیه این روند باشد.

صادق ملکی با بیان اینکه حرکت خزنده ترکیه در تامین یک طرفه منافع سیاسی و یا اقتصادی شاید به واسطه مشکلات ناشی از تحریم و بخاطر تحقق و پیگیری هدف بزرگتر، از منظر برخی قابل توجیه باشد، گفت: بنظر می رسد حامیان این نگاه، از خطر بزرگتر و پنهانی که ترکیه در ایران تعقیب می کند غافلند.

به گفته وی، این گروه غافل از این نکته هستند که ترکیه سیاست هایش را در قالبی پیوسته و برنامه ای بلندمدت طرح ریزی و پیگیری می کند. برای ترکیه جغرافیای وسیع ایران،دولت مداری دیرینه، منابع متنوع خصوصا در بخش انرژی،توان هسته ای ، تاثیرگذاری ژئوپلتیکی بر نقاط پیرامونی در نگرش مثبت،همواره عامل غبطه بوده است . آنکارا در بهترین نگاه خود نسبت به ایران ، به تهران به عنوان یک رقیب می نگریسته و می نگرند.

کارشناس و تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی خاطر نشان کرد: بهترین شرایط در روابط ایران و ترکیه، آن است که این دو کشور، نقشی که آلمان و فرانسه در اروپا دارند را در خاورمیانه ایفا کنند، اما آرزوهای دور نباید ما را از واقعیت های نزدیک ،دور دارد.

ملکی ادامه داد: باید توجه داشت ترکیه در راهبرد خود در ارتباط با کشورها و چگونگی تنظیم روابط دارای نظام و مدیریت متمرکز و هدف دار در سطوح مختلف است. بطور کلی در تنظیم روابط ترکیه با ایران، پان ترکیسم از سوی آنکارا نقش محوری و راهبردی داشته و دارد. ترکیه برای تحریک و تقویت پان ترکیسم در ایران از همه ابزارهای نرم و سخت استفاده کرده و درمیان این ابزارها، نفوذ فرهنگی و اقتصادی جایگاه ویژه دارد.

به گفته وی،درحال حاضر سیاست چالشی آنکارا با تهران درمنطقه به ویژه در عراق و سوریه علنی شده و به نظر می رسد این روند در آینده در سطوح مختلف روابط دوجانبه نیز بیشتر خودرا نمایش دهد. عدم مداخله در اصلاح روند روابط با ترکیه، در فردای پیش رو می تواند هزینه های سنگین بر ایران و امنیت ملی وارد کند.

کارشناس و تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی گفت:آنکارا در تنظیم روابط خود با همسایگان خود به جز ایران، از موضع قدرت عمل می کند و این موضع ترکیه در ارتباط با ایران، بیش از آنکه ناشی از نگاه ترکیه باشد،حاصل بزرگی و رفتار ایران بوده است. کوتاه آمدن در برابر خواسته های چون مابالتفاوت سوخت و دادن امتیازات در روابط دوجانبه و تحولاتی چون کنارکشیدن «نوری المالکی» از قدرت در عراق،می تواند سبب توهمی در نزد آنکارا شود تا ترکیه به طرح درخواست های خارج از ظرفیت خود بپردازند.

ملکی بابیان اینکه ترکیه امروز صاحب و میراث دار اندیشه ی نئوعثمان گرایی است،افزود: در حالی که زخم های تجاوز دیروز ترکیه عثمانی به مرزهای غربی ایران، همچنان تازه است این کشور به خود این جسارت را داده است که برای سربازان متجاوز خود خواهان احداث بنای یادبود شود.ترک ها از کجا و چگونه جسارت یافته اند که بجای پرداخت خسارت به ایران ، به طرح موضوعی بپردازند که به هیچ وجه قابلیت طرح نداشته و مصداق بی حرمتی به ایران است.

وی خاطر نشان کرد: به نظر می رسد در این مقطع تعامل سازنده ی دولت یازدهم با جهان بتواند با افزایش توانمندی های ایران در عرصه های مختلف، کشور های منطقه از جمله ترکیه را به بازنگری در سیاست خارجی خود در قبال ایران وادار کند. به گفته ملکی، ایران بزرگ بوده و فرزندان راستین آن بیدارند و حافظ بزرگی آن خواهند بود. جنگ هشت ساله با عراق که نه بلکه با جهان و پیروزی در آن اثبات این ادعا بوده و در آینده نیز خروج موفق از بحران هسته ای، سبب خواهد شد بسیاری به بزرگی ایران اعتراف کرده و به بازبینی روابط مجبورشوند.