بسمه تعالی

به نقل از سایت: www.yerevan.mfa.ir

حقوق بين الملل و افراط گرايی سناتورهای آمريکايی

در حالی که طی چند روز اخیر خبرهای خوشی از بالا رفتن دستیابی ایران و گروه 1+5 (آمریکا، فرانسه، انگلیس، چین، روسیه و آلمان) به توافق بر سر برنامه هسته ای ایران به گوش می رسد شاهد افزایش فعالیت جریانهای تندرو برای جلوگیری از آن هستیم. در این راستا از یک سو شاهد اقدام عجیب جمهوری خواهان کنگره آمریکا در دعوت از نتانیاهو، نخست وزیر تندرو و جنگ طلب اسرائیل برای سخنرانی علیه برنامه هسته ای ایران در کنگره آمریکا بوده ایم. از سوی دیگر اقدام عجیب 47 سناتور جمهوری خواه کنگره آمریکا در ارسال نامه به رهبران جمهوری اسلامی ایران مبنی بر بی اعتبار بودن توافق هسته ای احتمالی با ایران بعد از پایان یافتن دوره ریاست جمهوری باراک اوباما جلب توجه می کنددولت اوباما تهدید می شود که از اختیارات قانونی خود استفاده نکند، چرا که کشتی بان را سیاست دیگری خواهد آمد. به طوری که همه رشته های امروز و فردا پنبه  خواهد شد. پس بهتر است رئیس جمهور دست از پا خطا نکند و منافع ملی را فدای سلیقه نتانیاهو کند. اینها اقتدار وحیثیت آمریکا را برای تسکین دردهای تندروانه و دلواپسانه خود به مسخره می گیرند و به این امر مهر تأیید می زنند که اگر هم دولت تعهداتی را بپذیرد، کنگره اعتبار آنرا نادیده خواهد گرفت و به این وسیله آشفتگی و چند دستگی و تضادهای مزمن دموکراسی های غربی را بر ملا کرده و به دنیا اعلام می کنند که آمریکا قابل اعتماد نیست، چرا که در انتقال قدرت از حزبی به حزب دیگر، کل حقوق بین المللی که حفظ و تقویت آن برای آمریکا برکات زیادی دارد ( از جمله عضویت دایم شورای امنیت ملی) کلاً فراموش می شود. آنان در مسیر تحقیر دولت ملی خود تا آنجا گرد و خاک به پا می کنند که برای انتقال دیدگاهها و نقدهای خود همه حریم های قوانین بین المللی را به بازی گرفته و از مسیر تعامل با قوه مجریه خارج شده و برای تذکر به دولت خود، دولت ایران را واسطه قرار می دهند. تهدید ایران به اینکه به دولت اوباما اعتماد نکند، بیش از اینکه برای دولت آمریکا بازدارنده باشد برای دولت ایران تأمین دلیل می کند که حق دارد تضمین بیشتری از آمریکا طلب کند. در این راستا پیشنهاد آقای دکتر ظریف وزیر محترم امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اینکه توافقات با گروه 1+5 به صورت یک قطعنامه در شورای امنیت به تصویب برسد، کاملاً منطقی است. از سوی دیگر اقدام تعدادی از سنتاتورهای آمریکایی بی اطلاعی قانونگذاران جمهوریخواه آمریکا از مقررات و قوانین حقوق بین الملل را آشکار می کند چرا که به لحاظ حقوقی، عهدنامه ها و قراردادهای بین المللی که توسط مقامات صلاحیتدار یک کشور امضاء میشود، آن کشور را در سطح بین المللی متعهد می کند. تغییر و جابجایی دولت ها و حتی جانشینی برخاسته از تحولات رادیکال و انقلاب هم نمی تواند کشورها را از مسئولیت های بین المللی شان مبرا کند. از این رو چنانچه یک معاهده یا توافق نامه منعقد شده بین کشورها توسط پارلمان یا حتی قوه مجریه فسخ شود یا به هر صورتی بی اعتبار اعلام شده یا بدون اعلام بی اعتباری، اجرا نشود، در آن صورت فعل یا ترک فعل یکی از ارگانهای حاکمیتی مسئولیت بین المللبی آن دولت را بر می انگیزند. همچنین عمل دولت خاطی علاوه بر تکلیف به جبران خسارات ناشی از نقض حقوق بین الملل، موجب بی اعتباری و سلب اعتماد نسبت به خود در مجامع بین المللی می شود، و لذا هزینه این عمل بعضاً چنان سنگین است که دولت ها حتی معاهداتی را که غیر عادلانه می دانند به اجرا می گذارند و تلاش می کنند از طریق مذاکرات دوستانه شرایط معاهده را تعدیل کنند. موضع گیری 47 سناتور جمهوریخواه کاملاً به ضرر منافع ملی کشور آمریکا است، آنها با وجود مسئولیت سنگینی که به عنوان نمایندگان ملت برای دفاع از منافع ملی خود دارند پیشاپیش اعلام می کنند که به دلیل همسویی با ذهن آشفته نتانیاهو، می خواهند به کشور خود آسیب برسانند و این کاملاً خلاف عقل است.

انتشار نامه 47 سناتور چنان با قوانین بین الملل، اصول حاکم بر تفکیک وظایف قوا در نظام های دموکراتیک و مردم سالار و حتی روشهای رایج چانه زنی های دیپلماتیک منافات دارد که باعث اعتراض بسیاری از شخصیت های برجسته آمریکائی شده است.

این اقدام، عمق شکاف موجود بین دو دیدگاه واقع گرا و افراطی در آمریکا را با شدت فراوان برجسته نموده و به ویژه دخالت عامل سوم خارجی در ایجاد فشار و تأثیرگذاری بر اهداف و سیاست خارجی آن کشور را آشکار ساخته است. گروهی که تا به حال دیپلماسی را راهی دشوار و ایران را متهم به عدم علاقه و پایبندی به گفتگو می کرد، اکنون مجبور شده است رسماً موضوع قبلی را ترک و با خروج از گروه حامیان دیپلماسی، بنوعی به صراحت اعلام کند با دیپلماسی و گفتگو مشکل دارد و به دنبال متوقف کردن مذاکرات و تخریب دستاوردها است. دیدگاههای یک گروه میانی در نخبگان آمریکا که مواضع واقع گراتر اما پیچیده تری دارند نیز قابل توجه است. این گروه در شرایط جدید نظرات خود را فاش و قوی تر مطرح کرده اند و ضمن مخالفت با نامه سناتورها، آنرا مانع مقصر سازی ایران در آینده می داند.

جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک بازیگر بین المللی علاقمند و متعهد به گفتگو و دیپلماسی و متعهد به قوانین و اصول حقوق بین المللی است. فشارهای تحمیلی و تحریم های ظالمانه هیچگاه این کشور را از پایبندی به حقوق بین الملل و تعهدهای بین المللی منحرف نساخته اسـت.

در همین راستا است که دکتر محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران با ابراز تعجب از اینکه چگونه ممکن است برخی نمایندگان مجلس یک کشور علیه رئیس جمهور و دولت خود به رهبران یک کشور دیگر نامه بنویسند اعلام کرد، که نامه سناتورهای آمریکایی نه تنها نشان دهنده بیگانگی آنها با موازین حقوق بین الملل است بلکه بیانگر عدم آشنایی آنها با قانون اساسی آمریکا در مورد اختیارات رئیس جمهور آمریکا در اجرای سیاست خارجی آن کشور می باشد. دکتر ظریف همچنین افزود این سناتورها باید بدانند که دنیا معادل آمریکا نیست و روابط بین الملل براساس موازین حقوق بین الملل و تعهدات تکالیف بین المللی دولتها تنظیم می شود نه براساس قوانین داخلی آمریکا.

بر همه آشکار است که فشار دولتهای غربی بر جمهوری اسلامی ایران بر سر فعالیت های هسته ای آن کشور فاقد مبنای حقوقی و فنی بوده و صرفاً دلایل سیاسی دارد چرا که آژانس بین المللی انرژی اتمی پس از بازرسیهای فراوان هیچ نشانه ای از انحراف برنامه هسته ای ایران به سمت اهداف نظامی را ارائه نکرده است. جمهوری اسلامی ایران طی یک و نیم سال گذشته که دور جدیدی از مذاکرات هسته ای را با گروه 1+5 آغاز کرده بنا به اذعان رسمی آژانس بین المللی انرژی اتمی و حتی مقامات آمریکایی به همه تعهدات خود عمل کرده است.

امید است که جریانهای سیاسی صلح طلب و معتقد به دیپلماسی با غلبه بر تلاشهای منفی گروههای افراطی و تندروها موفق به پیشبرد روندهای دیپلماتیک شده و در نهایت شاهد بسته شدن یکی از پرونده های سیاسی مهم دوران کنونی در عرصه روابط بین الملل باشیم.

محمد رئيسی- سفیر جمهوری اسلامی ایران

1393/12/22