به نقل از: www.yjc.ir
مديركل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي گفت: مجموعه تاریخی بنای کلیسا و قبرستان ارامنه شهر مشهد در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيد.
ثبت کلیسا و قبرستان ارامنه مشهد در فهرست آثار ملیبه گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از خراسان رضوی، حسين زارع صفت با اعلام اين خبر افزود: بنا به پیشنهاد اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی و تصویب شورای سیاستگزاری ثبت آثار، مجموعه تاریخی بنای کلیسا و قبرستان ارامنه شهر مشهد، پس از طی مراحل اداری وسازمانی در ردیف آثار ملی ایران قرارگرفت.
وي افزود: این اثر، تنها گورستان مربوط به ارامنه در شهر مشهد است که از لحاظ تاریخی- سیاسی از جایگاه و ارزش خاصی برخوردار بوده و با مشارکت شورای خلیفه گری ارامنه تهران وشمال و پیگیری های انجام شده با شماره 31444 در ردیف آثار ملی قرار گرفت.
زارع صفت گفت: محدوده زمین قبرستان ارامنه مشهد وسعتی معادل 4542 مترمربع را به خود اختصاص داده است و مساحت کلیسای یا مادور(نمازخانه) آن 102مترمربع است.
وی ادامه داد: طبق کتیبه سردر، مادور راهبه کاترین را آرپنیک و ملکوم هارتونیاس به یاد مادر و مادرزن خود که در همین مکان است در سال 1947میلادی بنا کرده اند، همچنین در سالهای گذشته وسعتی معادل 2584 مترمربع از کل ملک قبرستان جهت ایجاد بلوار اصلی تخریب شده و سنگ قبور آن به قسمت دیگری منتقل شده است.
وی افزود: براساس تاریخ روی سنگ قبرها، قدیمی ترین آن متعلق به اواخر دوره قاجار و جدیدترین آن اوایل پهلوی دوم است که طبق سند موجود، هیئت ارامنه به نمایندگی باباجان وادریانس فرزند داود ششدانگ یک قطعه باغ میمی مشتمل بر بیست و یک جوبه و یک قطعه زمین معروف به گلدان و میوه دان به شماره 19 فرعی واقع در باغات نکاح پلاک سه اصلی جهت گورستان ارامنه خریداری شده است.
زارع صفت افزود: مدفونین گورستان ارامنه شهر مشهد از کشورهای آمریکا، روسیه، گرجستان،کانادا، فرانسه، لهستان و... بوده و خطوط نوشته شده بر روی الواح قبور شامل رسم الخط فارسی، آرامی، ارمنی، انگلیسی، لهستانی، فرانسوی، روسی و... است که مهمترین قبر این گورستان متعلق به مبلغ آمریکایی لوئیس اف. اسلستین است.
وی یاد آور شد: شکل سنگهای تراشیده بر روی قبور بسیار متنوع بوده و تعدادی از آنها محل مخصوص عود سوز دارد، صلیب ها نیز در این مکان متنوع است، اما معروف ترین آن ها صلیبی است که مورد استفاده در کلیسای ارتودوکس روسیه بوده و علاوه بر یک خط افقی، یک خط کوتاه تر افقی بالای خط افقی اصلی و یک خط کج هم در زیر خط افقی اصلی دارد.
برای نخستین بار نادرشاه افشار تعدادی از خانوارهای ارامنه و یهودی را به مشهد کوچ داد و آنها را در محله عیدگاه و بیرون از آن ساکن نمود. و از آنجایی که خراسان با کشورهای آسیای میانه مرز مشترک داشت و پلی ارتباطی بین این کشورها محسوب می شد بنابراین تجار و صنعتگران مسیحی بسیاری از ایروان، قراباغ، نخجوان، ترکمنستان و روسیه به این منطقه مهاجرت کردند. قبرستان ارامنه در تقاطع حر عاملی و بلوار شهید کریمی قرار دارد.