به نقل از سایت: www.irna.ir
مجید مشکی گفت: ارامنه در ایران دارای پایگاه های مختلفی هستند. به عنوان مثال باشگاه آرارات در تهران یکی از کم نظیرترین باشگاه هایی است که در اختیار ارامنه است و یک فرصت بسیار استثنایی است.
در اصفهان و تبریز نیز فرصت های بسیار خوب برای ارامنه وجود دارد. مذاکراتی با این مجموعه ها انجام شده است و در سال جاری بخصوص به عنوان نمونه های اولیه این کار، حضور گردشگران را در سطح فرهیختگان، اساتید دانشگاه و دانشجویان فارغ التحصیل زبان فارسی ارمنستان در ایران داشتیم. این غیر از آن فرصت های مطالعاتی یا فرصت هایی است که برای آموزش زبان فارسی ایجاد می شود. اینها از گذشته وجود داشته است.
خبرنگار ایرنا در جریان سفر به ایروان گفت و گویی نیز با مشکی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان انجام داده که مشروح آن در ذیل می آید:
ایرنا: با دارا بودن پیشینه تاریخی هزاران ساله، روابط ایران و ارمنستان بویژه در یکی دو دهه اخیر وارد فاز جدیدی از همکاری ها شده است. در خصوص پیشینه روابط دو کشور بفرمایید.
مشکی: با تشکر از خبرگزاری جمهوری اسلامی برای این مصاحبه؛ امیدوارم که این مصاحبه گامی برای ارتقای روابط همه جانبه دو کشور باشد. همانگونه که اشاره داشتید جمهوری اسلامی ایران و کشور جمهوری ارمنستان از قرون بسیار دور با یکدیگر ارتباط گسترده سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی داشتند. البته این مراودات در دوره 80 ساله حکومت کمونیستی بنا بر محدودیت هایی که وجود داشت کاهش پیدا کرد و به تناسب آن هم ارتباط دو ملت کاهش یافت.
در سال 1992 میلادی با فاصله اندکی، سفارت جمهوری اسلامی ایران در کشور ارمنستان راه اندازی و روابط سیاسی برقرار می شود و پس از آن هم با فراهم شدن مقدمات، روابط فرهنگی با عقد قرارداد بین جمهوری اسلامی ایران و کشور ارمنستان برقرار که به طور مشخص و رسمی از سال 1378 شمسی روابط فرهنگی ایران و ارمنستان مجدد از سرگرفته می شود.
با توجه به پیوندهای تاریخی که از گذشته وجود داشته و بسترهای آماده و فراهمی که بوده، این ارتباط های فرهنگی بسرعت رو به گسترش می رود و جای خودش را در حوزه های مختلف باز می کند.
ایرنا: در چارچوب این همکاری ها سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ایروان چه اقداماتی را انجام داده و یا در دستور کار خود دارد؟
مشکی: اولین حوزه ای که می شود به آن اشاره کرد و از قدیم الایام وجود داشته و در سال های اخیر هم گسترش بسیار خوبی در آن اتفاق افتاده است، حوزه آموزش زبان فارسی است. کشور ارمنستان یکی از معدود کشورهایی است که زبان فارسی در مدارس آن در حال تدریس است و آموزش خواندن و نوشتن و مکالمه زبان فارسی از کلاس دوم ابتدایی تا کلاس هفتم در حال انجام است و سالانه بیش از یک هزار و 700دانش اموز در این کلاس ها تحصیل می کنند.
در سه ساله اخیر کاری که این مجموعه را رونق داده و به آموزش زبان فارسی کمک کرده موضوع برگزاری المیپاد زبان فارسی است که راه اندازی شده و دانش آموزان این مدارس در رقابت علمی شرکت کرده و آموخته های خود را به آزمون می گذارند و برگزیدگان این المپیاد به عنوان تشویق جهت آشنایی با فضای ایران به کشورمان اعزام می شوند که در این چند ساله ، سالیانه نزدیک به 50 دانش آموز هر ساله به ایران سفر کرده و با پیشرفت های جمهوری اسلامی ایران در همه ابعاد آشنا شده اند و وقتی که به کشور خودشان برگشته اند به عنوان یکی از مبلغان پیشرفت های ایران تبدیل شده اند.
همین فضای علمی در حوزه ایرانشناسی و در حوزه آموزش زبان فارسی در دانشگاه های مختلف ارمنستان هم رواج دارد و سالیانه فارغ التحصیلان زیادی در حوزه آموزش زبان فارسی و ایرانشناسی مشغول تحصیل هستند و فارغ التحصیل می شوند که این خود به فضای گرم فرهنگی با تبادلات فرهنگی و گسترش فضای علمی و فرهنگی دو کشور بسیار کمک می کند.
بسیاری از این دانش آموختگان پس از فارغ التحصیلی با توجه به آشنایی خود از ایران، زبان فارسی و پیشرفت های ایران، در مناسب اجرایی در کشور ارمنستان مشغول به کار می شوند و این خود توسعه روابط دو کشور را در همه زمینه ها در پی خواهد داشت.
از دیگر حوزه هایی که فعالیت های فرهنگی در آن شکل می گیرد موضوع مراودات فرهنگی است. کشور ارمنستان کشوری فرهنگی است و ملت ارمنی ، ملتی است که در حوزه ها و رشته های مختلف هنری و فرهنگی صاحب سبک و صاحب سلیقه است.
حتی اگر به سابقه تاریخی بسیاری از فعالیت های فرهنگی و هنری مان در ایران نگاه کنید ارامنه نقش موثری در توسعه پیشرفت های هنری در ایران داشتند.
در رشته سینما، موسیقی و معماری ارامنه زیادی را می بینید که صاحب سبک و تاثیر گذار در پیشرفت ایران در این حوزه ها بودند. این فضا در خود ارمنستان هم وجود دارد.
با وجود این که ارمنستان در این حوزه ها صاحب سبک و سلیقه است اما درهایش برای فعالیت های فرهنگی در همین حوزه ها به روی ایرانیان باز است و بسیار از حضور ایرانیان در حوزه های مختلف استقبال می کنند؛ در حوزه تئاتر، سینما، موسیقی هم
بسیار خوشحال می شوند که با ایران ارتباط های گسترده ای داشته باشند. در همین زمینه هم مراودات در تمام حوزه ها بین جمهوری ارمنستان و ایران بسیار گسترده و فراوان است .
در سالیان اخیر گروه های مختلف موسیقی و هنرمندان برای اکران فیلم های خود به ارمنستان سفر کرده اند که همه این ها نشانگر روابط گسترده و عمیق در حوزه های مختلف فرهنگی است.
**حضور سالانه 10هزار گردشگری ایرانی در ارمنستان
ایرنا: در خصوص دیگر زمینه ها از جمله گردشگری چطور؟
مشکی: از دیگر زمینه هایی که در حال پیگیری آن هستیم و در سالیان اخیر گسترش نسبتا خوبی داشته موضوع گردشگری است. گردشگری از طرف جمهوری اسلامی ایران به سمت ارمنستان رونق بسیار خوبی گرفته است، بخصوص در سالیان اخیر که زیرساخت های گردشگری در ارمنستان فراهم و بهتر شده است شاهد این هستیم که سالیانه 10ها هزار نفر از اتباع ایران با حضور در ارمنستان از فرصت های گردشگری در این کشور استفاده می کنند و البته این رفت و آمدها ضمن تعمیق باورها و اشتراکات فرهنگی که بین دو ملت است، باعث انتقال فرهنگ ها شده و باعث دوستی های مجدد می شود. علاوه بر این زمینه ای را برای آشنایی دو ملت با همدیگر فراهم می کند و در تلاش هستیم که همین جریان هم از طرف ارمنستان به سمت ایران اتفاق بیفتد.
**هر گردشگر یک مبلغ فرهنگی
ایرنا: آیا در این خصوص مذاکراتی هم صورت گرفته است؟
مشکی : ارامنه در ایران دارای پایگاه های مختلفی است. به عنوان مثال باشگاه آرارات در تهران یکی از کم نظیرترین باشگاه هایی است که در اختیار ارامنه است و یک فرصت بسیار استثنایی است. در اصفهان و تبریز نیز فرصت های بسیار خوب برای ارامنه وجود دارد. مذاکراتی با این مجموعه ها انجام شده است و در سال جاری بخصوص به عنوان نمونه های اولیه این کار، حضور گردشگران را در سطح فرهیختگان، اساتید دانشگاه و دانشجویان فارغ التحصیل زبان فارسی ارمنستان در ایران داشتیم. این غیر از آن فرصت های مطالعاتی یا فرصت هایی است که برای آموزش زبان فارسی ایجاد می شود. اینها از گذشته وجود داشته است.
** سرمایه گذاری ایران در بازسازی کلیساهای ارامنه
ایرنا: یکی از فعالیت هایی که از سوی ایران صورت گرفته بازسازی کلیساهای ارامنه بوده است. اینکار چه تاثیری در استحکام روابط بین دو ملت و دو کشور داشته است؟
مشکی: بازدید از کلیساهای بازسازی شده ارامنه در ایران که کم هم نیستند، بسیار جاذبه خوبی برای ارامنه است. این یک موقعیتی است که بنا به دلایل مختلف در خود ارمنستان هم آنچنانی که در ایران کلیساهای ارامنه بازسازی شده در ارمنستان امکان این فراهم نشده است و ایران بسیار فعالیت های تاثیرگذار و خوبی در زمینه گفت و گوی ادیان انجام داده است.
یکی از مظاهر عملی و عملیاتی گفت و گوی ادیان احترام گذاشتن به مراکز عبادی دیگران است که در همین حوزه ایران سرمایه گذاری خوبی کرده است. ایران ، کلیساهای ارامنه را به خوبی بازسازی کرده است؛ بخصوص در منطقه آذربایجان شرقی و نیز آذربایجان غربی که کلیساهای بسیار مهم و خوبی وجود دارد که با هزینه ایران بازسازی شده اند و برخی نیز در فهرست آثار جهانی یونسکو ثبت شده اند و این برای ما باعث افتخار است.
وقتی ارامنه اینها را بازدید می کنند برایشان جای تعجب دارد که در یک کشور اسلامی این سرمایه گذاری انجام گرفته است.
**ترجمه آثار کلاسیک ادبیات فارسی و ارمنی
ایرنا: دیگر فعالیت های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در تعمیق روابط فرهنگی در ایروان چه بوده است؟
مشکی : در حوزه های مختلف فرهنگی و هنری، تلاش های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ایروان برای تعمیق و گسترش همکاری های فرهنگی و هنری همچنان ادامه دارد.
در حوزه کتاب دوستدارم اشاره کنم به این که در سه ساله گذشته ما به طور متوسط در هر دو ماه یک کتاب چاپ و از زبان فارسی به ارمنی ترجمه کردیم و در ارمنستان این کتاب ها توزیع شده است. بعضی از این ها کتاب ها صوتی هستند و در موضوع مختلف هم این اتفاق افتاده است؛ هم در موضوع های مذهبی و هم در حوزه ادبیات کتاب هایی توزیع شده است.
برای آشنایی بیشتر با مفاخر شعر و ادب فارسی هم کتاب هایی از پروین اعتصامی، خاقانی و مرحوم شهریار که اخیر چاپ شده است، کتاب ها به زبان ارمنی ترجمه و چاپ و در یک سی دی صوتی اشعار این ها خوانده شده و در اختیار جامعه ارمنستان قرار گرفته است.
در کنار این، برای این که از فضای روز جهانی عقب نباشیم در سایتی که مربوط به رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران است، هم به زبان ارمنی و هم فارسی همه فعالیت ها منعکس شده است. به عنوان مثال تمام کتاب هایی که نام برده شد همین کتابی که به تازگی چاپ شده و هم تمام کتاب هایی که در 20ساله روابط فرهنگی از طرف رایزنی فرهنگی چاپ شده است به صورت تمام متن در سایت قرار گرفته است.
فایل های صوتی کتاب ها باز به صورت کامل در سایت قرار گرفته است و همه کسانی که در اقصی نقاط دنیا به زبان ارمنی آشنا هستند می توانند با مراجعه به این سایت از این ها استفاده کنند.
ارمنستان شاید یکی از معدود کشورها و شاید تنها کشوری باشد که جمعیت درون خودش به مراتب کمتر از جمعیتی است که مهاجر هستند. یعنی از مجموع 10میلیون جمعیتی که به ارامنه در سراسر جهان نسبت می دهند، سه میلیون نفر در ارمنستان و بقیه در خارج از ارمنستان زندگی می کنند.
با این اقداماتی که انجام شده تلاش کردیم این خوراک فرهنگی را به سهولت و راحتی در اختیار تمام ارامنه در نقاط مختلف جهان قرار دهیم. تلاش هم انجام گرفته که متقابلا آثار و متون کلاسیک و معاصر ارمنی به زبان فارسی ترجمه شود. موافقت نامه ای بین وزارت فرهنگ جمهوری اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران در دو سال گذشته امضا شده که بر اساس آن 10 کتاب و اثر ارمنی به زبان فارسی ترجمه و با حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران چاپ شده و در ایران در اختیار خواننده ایرانی قرار گیرد و در مقابل هم همین اقدام از سوی ارمنستان صورت خواهد گرفت.
از مجموعه این آثار تاکنون کار ترجمه و چاپ سه اثر به زبان فارسی و سه اثر به زبان ارمنی به اتمام رسیده و توزیع هم شده است. بقیه هم در مراحل اجرایی و عملیاتی است.
ایرنا: در دیگر حوزه ها چه ظرفیت هایی برای تعمیق روابط دو کشور صورت گرفته است؟
مشکی: ما جای کار در ارمنستان بسیار داریم؛ در حوزه فعالیت های فرهنگ و هنری لازم است که سرمایه گذاری بسیار بیش از آن چیزی که تاکنون گرفته انجام شود. رایزنی فرهنگی به عنوان مدیریت فعالیت های فرهنگی در خدمت همه کسانی است که بخواهند در این حوزه فعالیت کنند.
آمادگی همکاری را در حد اعلا و توان و امکاناتی که هست، داریم. تلاش کردیم که تاثیرگذاری فرهنگی را در توسعه روابط فرهنگی بین دو کشور داشته باشیم و امیدوارم که با افزایش توانمندی ها هم در حوزه دولتی هم در حوزه بخش خصوصی بتوانیم این تاثیرگذاری و این پیوندهای مشترک را در حوزه روابط فرهنگی بین ایران و ارمنستان روز به روز به رشد و توسعه بیش از پیش نزدیک کنیم.
ایرنا: با توجه به سفر آقای روحانی به ایروان در سال گذشته و پس از آن سفری که رئیس جمهوری ارمنستان به تهران خواهند داشت ، امید است که این ها بستر توسعه هر چه بیشتر روابط دو کشور را فراهم کند. ارزیابی شما چیست؟
مشکی: به نکته بسیار خوبی اشاره کردید؛ جناب آقای سرکیسیان ریاست جمهوری ارمنستان در دور اول انتخاب شدن جناب آقای دکتر روحانی به عنوان یازدهمین رییس جمهوری اسلامی ایران هم در مراسم تحلیف شرکت کردند و از معدود روسای جمهوری بودند که در این مراسم حضور داشتند. در این دوره هم بناست که در مراسم تحلیف به همراه وزیر امور خارجه ارمنستان شرکت داشته باشند و در سال گذشته هم آقای دکتر روحانی در سفری که به ارمنستان داشتند، گام بزرگی را برای توسعه بیش از پیش روابط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برداشتند.
امیدوارم این رفت و آمد مقام های ارشد دو کشور در سطوح پایین تر هم استمرار پیدا کند که به طور قطع و یقین این رفت و آمدها به گسترش روابط در همه ابعاد و زمینه ها کمک خواهد کرد.
**گشایش دفتر ایرنا در ایروان
من ضمن این که مجددا از این کار رسانه ای که برای شناخت بیشتر ارمنستان از سوی ایرنا انجام می شود، تقدیر و ابراز امیدواری و آرزو می کنم که بزودی زود هم شاهد حضور خبرگزاری های مختلف در ایروان و در ارمنستان باشیم.
توسعه روابط رسانه ای می تواند بسترساز برای توسعه همه جانبه روابطی باشد که ما می خواهیم داشته باشیم و به سطح مطلوب و بیش از آن چیزی که اکنون داریم، برسیم.
ابراز امیدواری می کنم که خبرگزاری جمهوری اسلامی هم دفتر مستقلی را در کشور ارمنستان برای پوشش اخبار مهم برای گام برداشتن در توسعه روابط همه جانبه دو کشور بردارد و در اینجا هم ما شاهد افتتاح دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی در ایروان باشیم.