دیانا آبکار (متولد اکتبر ۱۸۵۹ میلادی) بانوی ارمنی ایرانی‌الاصل است که از او به عنوان نخستین یا یکی از نخستین زنان دیپلمات در دنیا یاد می‌شود؛ او از ۲۱ ژوئیه ۱۹۲۰ تا دسامبر همان سال سفیر دولت ارمنستان در ژاپن بود. آبکار سرانجام در ۸ ژوئیه ۱۹۳۷ در سن ۷۷ سالگی درگذشت.

به گزارش روابط عمومی موسسه ترجمه و تحقیق هور، مراسم بزرگداشت اولین کنسول افتخاری زن جهان، دیانا آبکار، روز گذشته (شنبه ۲۸ خرداد ماه ۱۴۰۱)، به همت موسسه ترجمه و تحقیق هور، با حضور سفیر جمهوری ارمنستان در ایران، آرسن آواکیان، دبیر سوم سفارت ژاپن در ایران، ساتوشی ماتسوشیتا، کنسول افتخاری استونی، آرمن موتافیان، زهره الهیان نماینده تهران، فاطمه مقصودی نماینده بروجرد، معصومه پاشایی بهرام نماینده جلفا و مرند، روبرت بگلریان نماینده مسیحیان ارامنه جنوب کشور، آرا شاوردیان نماینده مسیحیان ارمنی شمال کشور در مجلس شورای اسلامی، الهام اکبری عضو شورای فرهنگ عمومی کشور و جمعی از ارامنه مقیم تهران در انجمن اجتماعی ارامنه تهران برگزار شد.

در ابتدای مراسم، پس از پخش سرود ملی جمهوری اسلامی ایران، سخن آغازین توسط خانم سوسه یونانسیان قرائت شد که در آن به اهمیت و نقش زنان در جوامع اشاره شد. وی همچنین اظهار داشت: «یکی از این زنان افتخارآفرین که امشب موسسه ترجمه و تحقیق هور، با افتخار مراسم گرامیداشتی را برگزار میکند، «دیانا آبکار» بانوی ایرانی-ارمنی است که بعنوان اولین کنسول افتخاری زن جهان شناخته شده و نماینده تام الاختیار اولین جمهوری ارمنستان در ژاپن محسوب میشد».

سپس پیام ویدیویی نواده دیانا آبکار، میمی مالایان پخش شد که وی در سخنان خود به زندگی نامه دیانا آبکار، دستاوردهای او و نقش بسیار مهم این بانو در نجات بازماندگان نسل کشی ارامنه ۱۹۱۵ میلادی، پرداخت.

الهیان: خانم آبکار فردی انسان دوست و پیگیر حقوق مردم بود

سرکار خانم زهره الهیان، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس که در این مراسم حضور داشت در سخنرانی خود چنین فرمودند: «به عنوان رییس کمیته حقوق بشر مجلس این ایده را داریم که با یاری اساتید گرانقدر، نقاط اشتراک فرهنگی با ادیان توحیدی که سالیان دراز پیرو موضوعات مشترک مانند صلح، دوستی و عدالت، فعالیت داشته اند را توسعه دهیم. این نقاط زمینه تعامل بین اسلام و اعتقادات ارامنه را فراهم می کند. سالهاست با خواهران و برادران ارامنه تعاملات همیشگی داریم. در جمهوری اسلامی ایران در مسیر صلح، دوستی و عدالت فعالیت می کنیم».

وی در پایان سخنان خود فرمودند: «یاد خانم دیانا آبکار را به عنوان فرد انسان دوست، و فعال در عرصه بین الملل بزرگ می دانیم. همچنین چهلمین سالگرد شکل گیری موسسه هور را نیز گرامی می شماریم».

در ادامه برنامه، سرکار خانم زویا خاچاطور، کارشناس میراث فرهنگی و مدیر گنجینه موسیقی ارمنیان جلفای نو به سخنرانی در مورد دیانا آبکار پرداخت. وی در سخنانش خاطرنشان کرد: «پس از گذشت بیست سال از تحقیقات من درباره دیانا آبکار، امروز من سعادت این را پیدا کردم که درمورد دیانا آبکار صحبت کنم. می توانم ادعا کنم ویژگی های شخصیتی او با ویژگی های زن های موفق قرن ۲۱ قابل مقایسه است، زیرا وی از زمان خویش فراتر بود».

وی در صحبت های خود از ویژگی ها، آرمان ها و فعالیت های دیانا آبکار برشمرد.

نکته مهم انتصاب دیانا آبکار به عنوان کنسول افتخاری ارمنستان در ژاپن این بود که او در زمانی به این سمت منصوب شد که زنان در ژاپن نمی توانستند سمت های دولتی داشته باشند. دیانا در ۶۱ سالگی به این سمت برگزیده شد. وی اظهار داشت: «ارمنستان برای دیانا وطنی بود که هیچگاه موفق به دیدن آن نشد. هرگاه به جلفا سفر کردید از موزه کلیسای وانک غافل نشوید و از غرفه سمت راست طبقه دوم را دقیق تر ببینید، زیرا این یک دیدار با دیانا آبکار است، زنی که در وجودش خورشید داشت و گرمابخش قلب نیازمندان بود».

پس از ایراد سخنرانی توسط سرکارخانم خاچاطور، فیلم کوتاهی پخش شد که حاوی سرگذشت بانو دیانا آبکار، از اهمّ فعالیت های سیاسی و اجتماعی، انتصاب وی به عنوان کنسول افتخاری جمهوری ارمنستان در ژاپن، تلاش های بی وقفه خانم آبکار برای یاری رسانی به بازماندگان نسل کشی ارامنه که در ژاپن با مشکلات و سختی های بسیاری دست و پنجه نرم می کردند، و در انتها سال های پایانی زندگی او.

مقصودی: دیانا آبکارها بخاطر دیگر خواهی و دگر دوستی ماندگار شدند

سرکار خانم دکتر فاطمه مقصودی نماینده بروجرد و عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شورا نیز در ادامه به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: «خیلی خوشحالم از اینکه در این محفل برای بزرگذاشت زندگی ارزشمند یک زن دور هم جمع شده ایم. وی از جایگاه زن در اسلام سخن نمود و گفت: نوع دوستی و انسان دوستی دیانا آبکار به عنوان یک زن که فداکاری، ایثار و از خود گذشتگی زنان برای دیگران را نشان می دهد».

سفیر ارمنستان در تهران: دیانا آبکار مبارزه و میهن پرستی را تا مرگ خود به همراه داشت

سپس، سفیر جمهوری ارمنستان در ایران، جناب آقای آرسن آواکیان، در پیامش ذکر نمود: «اثبات شده است که دیانا آبکار از اولین زنان دیپلمات و سفیر در جهان بوده است. وی نتوانست ماموریت خود را به عنوان سفیر به پایان برساند زیرا عمر اولین جمهوری ارمنستان بسیار زود به پایان رسید.

دیانا آبکار تاثیر بسزایی در شناسایی رسمی اولین جمهوری ارمنستان در سال ۱۹۲۰ از سوی ژاپن داشت، و در همان سال در ۲۱ ژوئیه دیانا آبکار به عنوان نماینده و سفیر تام الاختیار جمهوری ارمنستان در شرق دور با مرکزیت ژاپن انتخاب شد. دیانا آبکار در مورد مساله نسل کشی ارمنیان 9 کتاب به رشته تحریر در آورده است. این مراسم وزین که امشب به همت موسسه ترجمه و تحقیق هور برگزار می شود علاوه بر آنکه گوشه هایی از تلاش و کوشش یک بانوی ارمنی در نقش یک دیپلمات را برای پیشبرد منافع ملی نشان می دهد، نمونه بارزی از زن میهن پرست را به تصویر میکشد که حتی پس از آنکه شرایط ارمنستان تغییر کرد و استقلالش را از دست داد وی دست از مبارزه برنداشت و به عنوان یک میهن پرست برای احقاق حق از دست رفته ملت خود به خوبی تلاش کرد.»

بگلریان: دیانا آبکار شخصیت ویژه‌ای بود

در ادامه، نماینده ارمنیان اصفهان و جنوب کشور در مجلس شورای اسلامی، جناب آقای روبرت بگلریان، پشت تریبون قرار گرفت و در سخنانی گفت: «با اغتمام فرصت، وظیفه خود را میدانم از جناب آقای ماتسوشیتا به عنوان نماینده سفارت ژاپن و مردم ژاپن خواهش کنم که مراتب تشکر جامعه ارامنه ایران و مردم آزاده جهان را به دولت و مردم عزیز ژاپن ابلاغ کنند به خاطر آن مهمان نوازی که در دوره نسل کشی ارامنه از ارمنیانی که نجات یافته بودند داشتند، و به واسطه ابتکار عمل دیانا آبکار و همراهی مقامات دولتی توانستند جان سالم به در برند و زندگی تازه ای را تشکیل بدهند که بخش زیادی از آن ها بعداً در زمره بازماندگان نسل کشی سند زنده جنایاتی بودند که انجام شده بود و توانستند آن را به جهانیان و تاریخ آشنا کنند».

پاشایی: یکی از افتخارات آذربایجانی‌ها، زندگی بسیار مسالمت آمیز و خوب با ارامنه بوده است

در ادامه مراسم سرکار خانم دکتر معصومه پاشایی، نماینده محترم مرند و جلفا نیز در ادامه به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: »در تاریخ ما یکی از رهبران ارامنه در تبریز فوت می کنند و تشییع جنازه وی که در تبریز انجام می شود هنوز هم در طول تاریخ سابقه نداشته است زیرا تمام مردم استان آذربایجان شرکت می کنند».

وی در ادامه اظهار داشت: «زمان آن رسیده که با تاریخمان آشتی کنیم، تاریخ ثروت ملی ماست. کنار هم باید به ایران وطنمان معنا بدهیم».

ایساک یونانسیان: ارمنیان ایران در هر جای دنیا با افتخار نام ایران را فریاد می زنند

ایساک یونانسیان، رئیس هیئت مدیره موسسه ترجمه تحقیق هور به عنوان سخنران پایانی پشت تیبون قرار گرفت و ضمن تشکر از مهمانان و دست اندرکاران برنامه گفت: «دیانا آبکار با اینکه در ایران زاده نشد و ۵۰ سال عمرش را در ژاپن گذراند، اما همواره خود را ایرانی می دانست، و از ایران به نیکی یاد می کرد. وی در مقدمه یکی از آخرین کتاب هایش که سه سال قبل از مرگش نوشت می نویسد: این کتاب را تقدیم به وطنم ارمنستان غربی، می کنم نه نه، آنجا که ویران شد، برای وطن اصلی ام ایران می نویسم که والدینم در آنجا متولد شده اند و اجداد من در خاک آن خفته اند.

یونانسیان در انتها گفت: باور داشته باشید ارمنیان ایران در هر جای دنیا باشند، با افتخار نام ایران را فریاد زده و خواهند زد».

در بخش پایانی مراسم، استاد هامیک آلکساندریان پایه گذار رهبر گروه کر داتو، از قطعه خود «مادام دیانا آبکار»، که تلفیقی از موسیقی سنتی ژاپن و جلفای نو است با آهنگسازی و نوازندگی ایشان، رونمایی کرد. سپس استاد آلکساندریان، قطعه «الگیا» از آرنو باباجانیان، آهنگساز شهیر ارمنی، و قطعه «سرزمین مادری» اثر خود را اجرا نمود.